โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ กรมวิทยาศาสตร์บริการ

 

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Hodgsonia heteroclita subsp. Indochinensis

วงศ์ : Cucurbitaceae


  
          ะกิ๊ง (Hodgsonia heteroclita subsp. Indochinensis) เป็นไม้เถาเนื้อแข็ง ยาวประมาณ 30 เมตร เจริญเติบโตในสภาพนิเวศแบบป่าดิบแล้ง และป่าดิบเขาที่ระดับความสูง 800-1,000 เมตร เลื้อยพันอยู่กับต้นไม้ใหญ่ ตามริมห้วย หรือบริเวณที่มีความชุ่มชื้น ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด มะกิ๊งใช้เป็นอาหาร ถ้าเป็นผลอ่อนใช้รับประทานเป็นผัก เมื่อผลมะกิ๊งแก่จัดจะหล่นจากต้น เนื้อผลจะย่อยสลายไปเอง เหลือเพียงเมล็ดมะกิ๊ง ซึ่งเป็นส่วนที่นิยมนำมาใช้ประโยชน์ เนื้อในเมล็ดมะกิ๊งมีสีขาวขุ่น มีน้ำมันมาก เนื้อในสามารถรับประทานได้ มักนำไปย่างไฟให้สุก น้ำมันจากเนื้อในเมล็ดมะกิ๊งใช้ในการทาผิวเพื่อป้องกันผิวแห้ง แตกลายงา และใช้เป็นส่วนผสมในยาตำรับพื้นบ้าน จากการที่มีการใช้ประโยชน์จากมะกิ๊งหลากหลายรูปแบบซึ่งเป็นการสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น แต่พืชชนิดนี้ยังมีการทำวิจัยในเชิงลึกน้อยมาก เนื้อในเมล็ดมะกิ๊งเป็นส่วนที่ถูกนำไปใช้ในการบริโภคและใช้ประโยชน์

ที่มา : Agricultural Sci. J. 45 (2) (Suppl.): 725-728 (2014).

 

 


            มะกิ๊งเป็นพืชที่มีการนำมาใช้เป็นอาหารแบบพื้นบ้าน แต่ปัจจุบันลดบทบาทลง เนื่องจากป่าเริ่มถูกทำลาย ทำให้พืชชนิดนี้เริ่มไม่เป็นที่รู้จัก และอาจสูญหายไปจากป่าได้ การศึกษาองค์ประกอบของมะกิ๊ง เช่น ชนิดและปริมาณของกรดไขมัน กรดอะมิโน โปรตีน วิตามินอี เบตาคาโรทีนอยด์ และคุณค่าทางโภชนาการอื่นๆ เพื่อเป็นข้อมูลในการนำมาใช้ประโยชน์ และอนุรักษ์สายพันธุ์ให้ยั่งยืน